ترموستات یکی از قطعات مهم در سیستم خنک‌کننده خودرو پراید است که نقش حیاتی در تنظیم دمای موتور و بهینه‌سازی عملکرد کولر ایفا می‌کند. آشنایی با عملکرد، علائم خرابی و روش نگهداری ترموستات کولر پراید می‌تواند به افزایش عمر موتور و راندمان بهتر سیستم تهویه کمک کند.
ترموستات کولر پراید چیست؟
ترموستات وسیله‌ای مکانیکی ـ حرارتی است که بین موتور و رادیاتور قرار می‌گیرد و وظیفه دارد جریان مایع خنک‌کننده (آب و ضدیخ) را کنترل کند. وقتی موتور سرد است، ترموستات بسته می‌ماند تا موتور سریع‌تر به دمای استاندارد برسد. پس از رسیدن به حدود ۸۵ تا ۹۰ درجه سانتی‌گراد، ترموستات باز شده و اجازه می‌دهد مایع خنک‌کننده در مدار رادیاتور گردش کند.
در خودرو پراید، عملکرد صحیح ترموستات به طور مستقیم روی کارکرد کولر نیز اثر می‌گذارد. اگر موتور بیش از حد گرم یا سرد کار کند، کولر نیز نمی‌تواند سرمای مطلوب تولید کند.
وظایف اصلی ترموستات در پراید
- تنظیم دمای موتور برای جلوگیری از داغی بیش از حد یا سرد بودن غیرعادی.
- کمک به بهبود عملکرد کولر؛ چون کولر برای تولید سرما نیازمند موتور با دمای کاری استاندارد است.
- کاهش مصرف سوخت به دلیل رسیدن سریع‌تر موتور به دمای کاری مناسب.
- کاهش استهلاک موتور و افزایش عمر مفید قطعات.
علائم خرابی ترموستات کولر پراید
اگر ترموستات به درستی کار نکند، نشانه‌هایی در خودرو ظاهر می‌شود:
- داغ کردن موتور: اگر ترموستات در حالت بسته گیر کند، آب در رادیاتور گردش نمی‌کند و موتور جوش می‌آورد.
- سرد کار کردن موتور: اگر ترموستات در حالت باز گیر کند، موتور به دمای لازم نمی‌رسد و کولر سرمای کافی نخواهد داشت.
- ضعیف شدن کولر: کولر پراید زمانی بهترین عملکرد را دارد که موتور روی دمای نرمال باشد. خرابی ترموستات باعث اختلال در این روند می‌شود.
- بالا و پایین شدن آمپر آب: نوسان زیاد نشان‌دهنده گیر کردن ترموستات یا عملکرد نادرست آن است.
- مصرف بالای سوخت و کاهش راندمان موتور.
فیوز فن کولر پراید کجاست
- فیوز فن کولر پراید داخل جعبه فیوز داخل اتاق (زیر فرمان، سمت چپ راننده) قرار دارد.
- در خودرو پراید، معمولاً فیوز فن کولر با برچسب A/C FAN یا مشابه آن مشخص می‌شود و معمولاً فیوز ۱۰ یا ۱۵ آمپر است.
- فیوز فن کولر معمولاً فیوز شماره ۵ با آمپر ۱۵ هست که روی درپوش جعبه فیوز با برچسب A/C یا A/C FAN مشخص شده.
ترموستات کولر پراید
روش تست ترموستات پراید
- خودرو را روشن کنید و صبر کنید تا به دمای نرمال برسد.
- لوله خروجی رادیاتور را لمس کنید:
- اگر دیرتر از حالت معمول گرم شد → ترموستات درست عمل می‌کند.
- اگر بلافاصله بعد از روشن شدن گرم شد → ترموستات گیر کرده و باز مانده است.
- اگر اصلاً گرم نشد و موتور جوش آورد → ترموستات بسته گیر کرده است.
بهترین دمای ترموستات برای پراید
- معمولاً ترموستات‌های ۷۶ درجه و ۸۲ درجه برای پراید موجود است.
- در مناطق گرمسیر (جنوب و مرکز کشور) بهتر است از ۷۶ درجه استفاده شود.
- در مناطق سردسیر (شمال و غرب کشور) استفاده از ۸۲ درجه توصیه می‌شود.
نکات نگهداری و تعویض ترموستات پراید
- تعویض ترموستات معمولاً هر ۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر یا در صورت بروز علائم خرابی توصیه می‌شود.
- استفاده از ضدیخ استاندارد در تمام فصول عمر ترموستات و رادیاتور را افزایش می‌دهد.
- هنگام تعویض ترموستات، واشر آن نیز باید نو شود تا از نشتی جلوگیری گردد.
- در هنگام خرید، از برندهای معتبر و اصلی مانند ایساکو، والئو یا کنتیننتال استفاده کنید.
مطالب مرتبط : راهنمای جعبه فیوز خودرو پراید
ترموستات کولر پراید کجا نصب شده
ترموستات در پراید روی بدنه سیلندر (سرسیلندر) نصب شده است.
به طور دقیق‌تر:
- محل قرارگیری ترموستات در پراید، داخل محفظه پلاستیکی یا فلزی کنار سرسیلندر و ابتدای شیلنگ بالای رادیاتور است.
- وقتی کاپوت را باز کنید و به سمت جلوی موتور (سمت شاگرد) نگاه کنید، شیلنگ بالایی رادیاتور را دنبال کنید؛ جایی که این شیلنگ به موتور وصل می‌شود، همان‌جا محفظه ترموستات قرار دارد.
- ترموستات درون این محفظه قرار گرفته و با باز کردن چند پیچ می‌توان آن را خارج کرد.
نکته مهم: گاهی به آن «ترموستات کولر» می‌گویند، اما در واقع ترموستات تنها یک قطعه برای کنترل دمای موتور است و عملکرد کولر به صورت غیرمستقیم تحت تأثیر دمای موتور قرار می‌گیرد. یعنی کولر پراید ترموستات اختصاصی ندارد، بلکه همان ترموستات اصلی موتور روی عملکرد کولر هم اثر می‌گذارد.
سنسور کولر پراید کجاست
ترموستات کولر پراید
1. سنسور فشار کولر (پرسوستات یا سوئیچ سه‌فیشه)
- روی لوله فشار بالای کولر (لوله آلومینیومی که از کمپرسور به سمت کندانسور می‌رود) نصب می‌شود.
- وظیفه‌اش این است که اگر فشار گاز کولر خیلی زیاد یا خیلی کم شد، کمپرسور را قطع کند تا آسیبی نبیند.
2. سنسور دمای آب (ECT) یا همان فشنگی فن
- روی منهول ترموستات (کنار سرسیلندر، نزدیک شیلنگ بالایی رادیاتور) نصب می‌شود.
- این سنسور مستقیماً به کولر وصل نیست، ولی چون وظیفه روشن و خاموش کردن فن‌ها را دارد، عملکرد کولر هم به آن وابسته است. وقتی موتور یا گاز کولر داغ می‌شود، فن‌ها فعال می‌شوند.
3. سنسور دمای داخل کابین (در برخی مدل‌های پراید با کولر اتوماتیک)
- معمولاً پشت داشبورد یا روی پنل کولر نصب می‌شود.
- وظیفه‌اش تشخیص دمای داخل کابین و تنظیم عملکرد کولر است (در مدل‌های ساده پراید این سنسور وجود ندارد).
پس به طور خلاصه:
اگر منظور شما سنسور اصلی کولر باشد → همان سنسور فشار کولر است که روی لوله گاز کولر کنار موتور نصب شده.
اگر منظور سنسور دمای آب مؤثر بر کولر باشد → همان فشنگی آب روی محفظه ترموستات است.
مطالب مرتبط : کشیدن فرمان هنگام شتاب گیری پراید
جمع بندی
ترموستات کولر پراید یکی از قطعات کوچک اما بسیار مهم سیستم خنک‌کننده است. سلامت این قطعه نه تنها مانع از داغ کردن موتور می‌شود، بلکه در عملکرد بهتر کولر، کاهش مصرف سوخت و افزایش طول عمر خودرو نیز نقش دارد. بررسی دوره‌ای و تعویض به‌موقع ترموستات می‌تواند شما را از هزینه‌های سنگین تعمیر موتور در آینده نجات دهد.
نظرات کاربران