سونا یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین روش‌های طبیعی برای حفظ سلامت جسم و آرامش روان است که ریشه‌ای عمیق در فرهنگ‌های مختلف از جمله فنلاند، ترکیه و آسیا دارد. امروزه سونا در انواع مختلفی عرضه می‌شود که هر یک ویژگی‌ها، دما، میزان رطوبت و تأثیرات متفاوتی بر بدن دارند. در این مقاله به معرفی انواع سونا، فواید علمی آن برای سلامتی و بررسی این موضوع می‌پردازیم که کدام نوع سونا بیشترین مزایا را برای بدن دارد. هدف ما در این نوشته از تعمیرگاه پاسخ به این سوال است که سونا چیست و کدام نوع سونا برای بدن مفیدتر است؟
تاریخچه سونا چیست و کدام نوع سونا برای بدن مفیدتر است؟
سونا، هنر گرما و تعریق برای افزایش سلامت جسم و آرامش روان، قدمتی چند هزار ساله دارد. از قبایل اسکاندیناوی تا حمام‌های سنتی شرقی، استفاده از گرمای کنترل‌شده به عنوان درمانی طبیعی و غیرتهاجمی، همیشه محبوب بوده است. امروزه، با گسترش فناوری و آگاهی بیشتر نسبت به سلامت، سونا نه تنها برای لذت و آرامش، بلکه برای اهداف درمانی در بیمارستان‌ها، کلینیک‌های فیزیوتراپی و باشگاه‌های ورزشی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سونا چیست؟
سونا به فضای بسته‌ای اطلاق می‌شود که در آن بدن در معرض گرمای کنترل شده قرار می‌گیرد. این گرما باعث افزایش دمای بدن، تعریق شدید، افزایش گردش خون و در نهایت بهبود فرآیندهای فیزیولوژیکی بدن می‌شود. بسته به نوع سونا، این گرما می‌تواند خشک یا مرطوب، طبیعی یا با استفاده از اشعه مادون‌قرمز باشد. برای بهره مندی از فواید سونا بدون به خطر افتادن سلامتی، رعایت نکات زیر ضروری است:
- قبل و بعد از سونا حتماً آب بنوشید تا از کم آبی بدن جلوگیری شود.
- در صورت بارداری، بیماری قلبی، دیابت یا فشار خون بالا، پیش از ورود به سونا با پزشک مشورت کنید.
- مدت زمان حضور در سونا برای افراد تازه کار نباید بیشتر از ۵ تا ۱۰ دقیقه باشد.
- از مصرف الکل، داروهای خواب آور یا وعده غذایی سنگین قبل از سونا پرهیز کنید.
- هرگز در سونا نخوابید. در صورت سرگیجه یا تپش قلب فوراً سونا را ترک کنید.
سونا چیست
در ادامه می خواهیم به پاسخ دقیق تری از سوال اصلی خود نیز برسیم یعنی بدانیم که سونا چیست و کدام نوع سونا برای بدن مفیدتر است؟
انواع سونا
انواع سونا بر اساس نوع تولید گرما، میزان رطوبت و ساختار اتاق، به چند دسته تقسیم می‌شوند:
سونا خشک (سونای فنلاندی)
سونای فنلاندی یا سونا خشک رایج ترین نوع سونا در جهان است. در این نوع، اتاق معمولاً از چوب ساخته شده و گرما به وسیله هیتر های برقی یا چوبی ایجاد می‌شود. رطوبت سونا خشک بسیار کم است (بین ۵ تا ۲۰ درصد) و دما می‌تواند به بیش از ۹۰ درجه سانتی گراد برسد. ویژگی‌های آن شامب دمای بالا و رطوبت پایین، مناسب برای افرادی که تحمل بخار زیاد را ندارند و قابلیت کنترل بخار با ریختن آب روی سنگ‌ها است. از جمله مزایای آن برای بدن می توان به تعریق شدید، تسکین دردهای عضلانی، افزایش گردش خون و آرامش روانی عمیق اشاره کرد.
سونا بخار (حمام ترکی)
همان طور که اشاره کردیم می خواهیم بدانیم که سونا چیست و کدام نوع سونا برای بدن مفیدتر است؟ سونا بخار یا حمام ترکی نوعی از سونا است که میزان رطوبت در آن بسیار بالا و تا ۱۰۰٪ است. برخلاف سونای خشک، دمای آن پایین‌تر است و معمولاً بین ۴۰ تا ۶۰ درجه سانتی گراد کنترل می‌شود. نیمکت‌ها در این نوع سونا معمولاً در یک سطح قرار دارند و فضای اتاق با کاشی یا سنگ مرمر پوشیده شده است. ویژگی‌های این مدل عبارتند از:
- دمای پایین و رطوبت بسیار بالا
- مناسب برای پوست‌های خشک یا حساس
- محیطی با عطر روغن‌های گیاهی مانند اوکالیپتوس
مزایای این مدل از سونا نیز شامل آبرسانی به پوست، باز شدن منافذ، تسکین سیستم تنفسی و پاک سازی پوست از آلودگی‌ها می باشد.
سونا چیست
سونا مادون قرمز (Infrared Sauna)
سونا مادون قرمز نسبت به دیگر انواع سونا نوظهورتر است. در این نوع، بدن با تابش امواج مادون قرمز مستقیماً گرم می‌شود و نیازی به گرم کردن کل فضای اتاق نیست. دمای سونا مادون قرمز بین ۴۰ تا ۶۰ درجه سانتی گراد است. ویژگی‌های این مدل که با کمک می کند بدانیم سونا چیست و کدام نوع سونا برای بدن مفیدتر است شامل نفوذ گرما به عمق عضلات، انرژی کمتر و گرمای مستقیم و گرمای قابل‌تحمل‌تر برای مبتدیان می باشد. مزایای این روش نیز عبارتند از:
- بهبود جریان خون در عمق بافت‌ها
- کاهش التهاب مزمن
- تسریع در ریکاوری پس از ورزش
- مناسب برای افراد دارای بیماری قلبی با تحمل پایین گرما
سونا دودی (Smoke Sauna)
این نوع سونا بیشتر در مناطق روستایی فنلاند یافت می‌شود. در سونا دودی، سنگ‌ها با آتش چوبی گرم می‌شوند و دود از طریق دریچه‌هایی از اتاق خارج می‌شود. این سونا بیشتر حالت سنتی و آیینی دارد. ویژگی‌ها عبارتند از:
- گرمای طبیعی از چوب
- بدون دود در زمان استفاده
- تجربه سنتی عمیق
فواید علمی سونا برای بدن
با توجه به اینکه می خواهیم بدانیم سونا چیست و کدام نوع سونا برای بدن مفیدتر است، لازم است اشاره کنیم که تحقیقات علمی متعددی فواید سونا را بر سلامت بدن اثبات کرده‌اند. برخی از این فواید عبارتند از:
کاهش استرس و اضطراب
گرمای سونا باعث آزادسازی اندورفین و سروتونین در مغز می‌شود. دو ماده‌ای که مسئول احساس شادی و آرامش هستند. همچنین سونا سطح هورمون استرس (کورتیزول) را کاهش می‌دهد.
سونا چیست
بهبود خواب
کاهش تدریجی دمای بدن پس از خروج از سونا، به ویژه در عصر، باعث آماده سازی بدن برای خواب عمیق‌تر می‌شود. این روند به تنظیم چرخه خواب کمک کرده و کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد.
تقویت سیستم ایمنی
سونا می‌تواند تعداد گلبول‌های سفید خون را افزایش دهد و بدن را در مقابل عفونت‌ها مقاوم‌تر کند. مطالعه‌ای در آلمان نشان داد افرادی که به طور منظم از سونا استفاده می‌کنند، کمتر به سرماخوردگی و آنفولانزا دچار می‌شوند.
بهبود سلامت قلب
بررسی طولی ۲۰ ساله روی بیش از ۲۳۰۰ مرد فنلاندی نشان داد افرادی که به طور مرتب از سونا استفاده می‌کردند، تا ۶۳٪ کمتر در معرض مرگ ناشی از بیماری قلبی بودند.
کاهش دردهای عضلانی و مفصلی
سونا چیست و کدام نوع سونا برای بدن مفیدتر است ؟ برای پاسخ به این سوال باید بدانیم که افزایش دمای بدن و افزایش جریان خون در عضلات و مفاصل باعث کاهش التهاب و تسکین درد ناشی از بیماری‌هایی مانند آرتروز و فیبرومیالژیا می‌شود.
دفع سموم
تعریق شدید در سونا باعث دفع فلزات سنگین مانند سرب، آرسنیک و جیوه از بدن می‌شود.
سونا چیست و کدام نوع سونا برای بدن مفیدتر است؟
پاسخ به این سؤال بستگی به شرایط بدنی، هدف از استفاده، و ترجیحات فردی دارد. اما بر اساس یافته‌های علمی و تجربه کاربران باید به نکات زیر اشاره کنیم:
- برای افراد مبتلا به دردهای مزمن عضلانی یا مفصلی، سونا مادون قرمز بهترین گزینه است زیرا گرمای آن به عمق عضلات نفوذ می‌کند بدون آن‌که فشار زیادی بر سیستم قلبی وارد کند.
- برای بهبود پوست، تنفس و کاهش تنش‌های عصبی، سونا بخار گزینه بهتری است؛ به‌ویژه برای افراد با پوست خشک یا مشکلات تنفسی.
- برای سم زدایی، بهبود گردش خون و کاهش استرس عمومی، سونای فنلاندی یا سونا خشک همچنان بهترین انتخاب محسوب می‌شود.
در مجموع، اگر بدن سالمی دارید و به‌دنبال تجربه‌ای سنتی و کامل هستید، سونا فنلاندی خشک را انتخاب کنید. اگر مشکل قلبی یا حساسیت به گرمای زیاد دارید، سونا مادون قرمز انتخاب مناسب‌تری است.
سونا چیست
سخن آخر
در این مقاله از تعمیرگاه ما به این سوال پاسخ دادیم که سونا چیست و کدام نوع سونا برای بدن مفیدتر است؟ سونا یکی از روش‌های ساده و مؤثر برای ارتقای سلامت عمومی بدن است. چه از نوع خشک فنلاندی، چه بخار ترکی یا مادون قرمز، سونا مزایای گسترده‌ای از جمله کاهش استرس، بهبود خواب، تقویت قلب، کمک به درمان دردهای مزمن و بهبود پوست دارد. با این‌حال انتخاب نوع مناسب سونا باید با توجه به شرایط جسمانی و اهداف سلامتی شما انجام گیرد. در صورت انتخاب صحیح و استفاده ایمن، سونا می‌تواند به بخشی از سبک زندگی سالم شما تبدیل شود.
نظرات کاربران